اهمیت تقویت عضلات

زمانی که عضلات فوقانی پشت بدن و گردن ضعیف شوند، سر رو به جلو به سمت پایین می‌افتد و فشار روی مهره‌های گردن افزایش می‌یابد، در نتیجه گردن درد شروع می‌شود.

تقویت عضلات کمر و گردن باعث می‌شود که سر در موقعیت خنثی (حالتی که گوش‌ها مستقیما بالای شانه‌ها قرار می‌گیرند) نزدیک‌تر شود و در نتیجه درد گردن بهبود می‌یابد.

عضلات پشت بدن و شکم، که عضلات مرکزی نیز گفته می‌شود، به موازات بالا رفتن سن ضعیف‌تر می‌شود. بنابراین لازم است فرد ورزش‌های تقویت کننده این عضلات را در طول زندگی به صورت منظم انجام دهد.

تقویت عضلات شکم و پشت بدن به رفع اکثر دردهای کمر، به ویژه شایع‌ترین نوع کمر دردی که از آسیب دیدن بافت نرم یا رگ به رگ شدن و کشیدگی عضلات پشت بدن نشات می‌گیرد، کمک می‌کند.  بنابراین تمرین‌هایی که این عضلات مرکزی را تقویت می‌کند، باید در برنامه تمرینی عضلات شکم و پشت بدن گنجانده شود.

برنامه‌های ورزشی باید بر اساس مشکل هر فرد و به تناسب با میزان آسیب نوشته شوند. برای این منظور افرادی که از درد در ناحیه گردن و کمر رنج میبرند باید حتما تحت نظر پزشک معالج به انجام تمرینات ورزشی بپردازند. در غیر این صورت احتمال دارد عوارض انجام تمرینات نادرست بسیار زیاد باشد.

نقش عضلات شکم و پشت بدن

استخوان‌های ستون فقرات چهارچوب پشت بدن را نگه می‌دارد. سیستم پیچیده و ظریفی از عضلات و رباط‌ها به این چهارچوب متصل است که قدرت و انعطاف‌پذیری ستون فقرات، بازوها و پاها را افزایش می‌دهد.

عضلات شکم و پشت بدن نقش مهمی در شبکه عضلانی بدن به عهده دارند و قدرتی را که برای صاف و متحرک نگه داشتن بدن لازم است، تامین می‌کنند. اگر این عضلات مرکزی با هم هماهنگ نباشند، فشار مضاعفی به ستون فقرات نگهدارنده بدن وارد می‌شود و مشکلاتی مانند کمر درد، دیسک کمر یا آسیب‌دیدگی پشت بدن به وجود می‌آید.

اهداف تمرین‌های شکم و پشت بدن

تمرین‌های مختلفی برای تقویت عضلات شکم و پشت بدن وجود دارد که عمدتا عضلات نگهدارنده ستون فقرات را هدف می‌گیرد. این عضلات در سه گروه زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

• عضلات پشت بدن و سرینی (اکستنسور یا باز کننده)
• عضلات شکم و ایلیوپسواس (فلکسور یا خم کننده)
• عضلات مورب یا چرخاننده (عضلات پارااسپاینال (پهلو))

عضلات پشت بدن و سرینی (اکستنسور یا باز کننده)

این عضلات برای صاف کردن پشت، بالا بردن و کشیدن و دور کردن ران از بدن (ابداکشن مفصل ران) به کار برده می‌شود.

عضلات شکم و ایلیوپسواس (فلکسور یا خم کننده)

این عضلات برای خم کردن و از جلو نگه داشتن ستون فقرات به کار برده می‌شوند. عضلات فلکسور گودی کمر را کنترل می‌کنند و به حرکت خمشی و اداکشن (حرکت دادن ران به سمت بدن) کمک می‌کنند.

عضلات مورب یا چرخاننده (عضلات پارااسپاینال (پهلو))

این عضلات برای پایدار نگه داشتن ستون فقرات در زمان صاف نگه داشتن بدن و ایستادن به کار برده می‌شود. عضلات مورب ستون فقرات را می‌چرخاند و به حفظ وضعیت اندامی مناسب و انحناء ستون فقرات کمک می‌کند.

بعضی از عضلات مرکزی بدن در زندگی روزمره تمرین داده می‌شوند. برای مثال از عضلات سرینی هنگام ایستادن یا بالا و پایین رفتن از پله‌ها استفاده می‌شود. با این حال ورزش اکثر عضلات شکم و پشت بدن دشوارتر است و تقویت کردن و تحت کشش قرار دادن آنها به رویکرد آگاهانه‌تری نیاز دارد.

اگر تمرین‌های خاص شکم و پشت بدن این عضلات انجام نشود، عضلات به مرور زمان و به طور طبیعی ضعیف می‌شود و در نتیجه احتمال ابتلا به درد کمر و پشت بدن یا تشدید این درد افزایش می‌یابد.

مزایای تمرین های عضلات شکم و پشت بدن

ضعف و یا گرفتگی و خشکی شدید عضلات نگهدارنده به اسپاسم و گرفتگی دردناکی دامن می‌زند و زمینه را برای آسیب‌دیدگی‌های گوناگون فراهم می‌کند. به علاوه عضلات ضعیف و خشک نمی‌تواند حمایت لازم را از ستون فقرات به عمل بیاورد.

همچنین ضعف عضلات باعث می‌شود که وضعیت اندامی مناسبی وجود نداشته باشد و در نتیجه مشکلاتی برای ساختار استخوانی به وجود بیاید، بنابراین احتمال دچار شدن به درد کمر و پشت بدن و آسیب‌دیدگی پشت بدن افزایش می‌یابد.

چنانچه عضلات شکم و پشت بدن تقویت شود، مزایای زیر به دست می‌آید:

• کاهش احتمال حملات کمردرد
• کاهش شدت کمردرد
• عضلات قوی‌تر، واکنش بهتری به استرس‌ها و فشارها نشان می‌دهد و از بدن در برابر آسیب دیدگی‌ها محافظت می‌کند.
• از بین بردن ضرورت جراحی کمر و پشت بدن در بعضی موارد
• تسهیل روند التیام مشکلات کمر یا تسریع دوران بهبود پس از جراحی ستون فقرات
• بهبود وضعیت اندامی

راهنمایی برای ورزش شکم و پشت بدن

برای انجام ورزش های تقویت کننده عضلات شکم و پشت بدن به نکات زیر توجه کنید:

• انجام دادن این تمرین‌ها را هنگام تجربه نخستین حمله کمردرد مزمن شروع نکنید، مگر آن که با پزشک معالج خود یا متخصص ستون فقرات مشورت کرده باشید.
• انجام دادن تمرین‌ها را به دلیل کاهش درد یا التیام یافتن ظاهری آسیب‌دیدگی متوقف نکنید، تمرین‌های شکم و پشت بدن را هر روز انجام دهید.
• ترکیبی از تمرین‌های کششی و خمشی را برای هماهنگ کردن عضلات اصلی بدن و بالاتنه انجام دهید.
• تمرین‌ها را حداقل چهار بار در هفته، در سه ست سه تا پنج مرتبه‌ای انجام دهید.
• صبور باشید، تقویت عضلات و رسیدن به نتیجه مطلوب حداقل ۶ هفته زمان می‌برد.
• از متخصص طب فیزیکی و مربی ورزشی مجرب برای تهیه یک برنامه ورزشی مناسب و متناسب با نیازهای جسمی خود کمک بگیرید. توصیه‌های کارشناسی و خصوصی در شروع برنامه تمرینی تقویت کننده عضلات و انجام تمرین‌های مکنزی یا حرکت‌های پایدار کننده کمر مفید است و به این ترتیب مطمئن می‌شوید که عضلات مناسب به کار گرفته می‌شود.

معرفی تمرینهای تقویت عضلات شکم و پشت بدن

ورزش‌های پشت بدن را می‌توان روی تشک و در آب و با استفاده از وسایلی مانند توپ ورزشی انجام داد.

حرکات تقویت عضلات شکم و پشت عبارتند از:

• بالا بردن پا و بازو در حالت دمر
• بالا بردن پا و بازو
• کرل گربه
• بالا بردن زانو تا قفسه سینه در آب
• کشش پشت بدن (ورزش با توپ)

بالا بردن پا و بازو در حالت دمر

روی شکم دراز بکشید، پاها را صاف دراز کنید، گردن را در راستای پاها نگه دارید و بازوها را رو به بالا دراز کنید. هر بار یک بازو و پا را به آرامی بالا و پایین ببرید. حرکت را برای هر دست و پا ۵ بار تکرار کنید.

دست و پای مخالف، برای مثال دست راست و پای چپ را همزمان بالا ببرید. حرکت را ۵ بار تکرار کنید، سپس تمرین را برای دست چپ و پای راست انجام دهید.

تقویت عضلات گردن برای دیسک گردن

بالا بردن پا و بازو

این تمرین مشابه حرکت بالا بردن پا و بازو در حالت دمر است. اما این بار باید چهار دست و پا روی زمین قرار بگیرید و دستها را دقیقا زیر شانه‌ها و زانوها را زیر مفاصل ران بگذارید. برای ورزش دادن بازوها باید بازوی راست را به آرامی رو به جلو دراز کنید و گردن و پشت بدن را صاف کنید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید، سپس بازو را به آهستگی پایین بیاورید. حرکت را ۵ ـ ۳ بار برای هر سمت تکرار کنید.

تقویت عضلات کمر و ستون فقرات

برای ورزش دادن پاها باید پا را به آرامی و بدون قوس دادن کمر صاف کنید، پا را پشت بدن بکشید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید، سپس به آرامی به موقعیت اولیه برگردید. حرکت را ۵ ـ ۳ بار برای هر سمت تکرار کنید.

برای تمرین دست و پای مختلف لازم است که بازوی راست و پای چپ را همزمان بالا ببرید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید. حرکت را ۵ ـ ۳ بار تکرار کنید، سپس بازوی چپ و پای راست را همرمان بالا ببرید.

کرل گربه

چهار دست و پا روی دست‌ها و زانوها روی زمین قرار بگیرید و کمر و گردن را در وضعیت خنثی و صاف نگه دارید. عضلات پایین شکم را به آهستگی منقبض کنید و کمر را به سمت سقف گرد کنید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید. بدن را شل کنید و به وضعیت اولیه برگردید.

کمر را اندکی قوس بدهید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید. بدن را شل کنید و به وضعیت اولیه برگردید.

حرکات ورزشی دیسک

بالا بردن زانو تا قفسه سینه در آب

به گونه‌ای در استخر بایستید که بتوانید با دست راست از لبه آن بگیرید. زانوی چپ را به آرامی با زاویه ۹۰ درجه بالا ببرید. با دست چپ از پشت زانوی چپ بگیرید و زانو را به آرامی تا قفسه سینه بالا ببرید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید. حرکت را ۵ ـ ۳ بار برای هر زانو تکرار کنید.

ورزش درمان دیسک کمر

کشش پشت بدن (ورزش با توپ)

به شکم روی توپ ورزشی دراز بکشید و پاها را دراز کنید و پایین پاها را خم کنید تا نوک پنجه‌ها صاف رو به پایین قرار بگیرد. دستها را روی کنار توپ بگذارید، اما با بازوها به توپ فشار نیاورید.

سر و قفسه سینه را به آرامی از روی توپ بلند کنید، به عضلات فشار نیاورید یا کشش بیش از حدی را به عضلات اعمال نکنید. ۵ ثانیه در این حالت بمانید.
سپس به موقعیت اول برگردید. حرکت را ۵ ـ ۳ بار تکرار کنید.

تمرینات دیسک کمر

برای سخت‌تر کردن این حرکت می‌توانید قبل از بلند کردن سر و قفسه سینه از روی توپ، دستها را پشت سر بگذارید. انجام دادن مداوم این تمرین‌های تقویت کننده عضلات شکم و پشت بدن مزایای متعددی دارد. اگر این نرمش‌ها را هر روز انجام دهید، تا پایان عمر وضعیت اندامی مناسب و ستون فقرات سالم خواهید داشت.

تقویت عضلات گردن

بهترین روش برای کشش موثر عضلات کنار گردن (اسکالن یا نردبانی) و عضلات پایین پشت سر و بالای گردن (ساب اکسیپیتال) این است که حرکات کششی همراه با تقویت عضلات وضعیتی ضعیف شده، مانند عضلات اکستنسور صدری فوقانی و عضلات فلکسور گردنی عمقی انجام شود.

در ادامه تمرین‌های کششی گردن را که به تسکین گردن درد ناشی از وضعیت اندامی نامناسب کمک می‌کند، بررسی می‌کنیم. این حرکات عبارتند از:

• منقبض کردن چانه
• حرکت کبری در حالت دمر
• حرکت پشت به دیوار

منقبض کردن چانه

منقبض کردن چانه یکی از موثرترین تمرین‌های وضعیتی برای مقابله با گردن درد است. این نرمش عضلاتی به نام اکستنسورهای صدری فوقانی را تقویت می‌کند که سر را عقب می‌کشد و بالای شانه‌ها نگه می‌دارد. به علاوه این تمرین عضلات ساب اکسیپیتال و نردبانی را نیز تحت کشش قرار می‌دهد.

تقویت عضلات گردن

زمانی که می‌خواهید این تمرین را برای اولین بار انجام دهید، بهتر است صاف، پشت به چهارچوب در و به فاصله ۳ اینچ از آن بایستید. مراحل انجام این حرکت به شرح زیر است:

صاف پشت به چهارچوب در بایستید بالای پشت بدن و سر را آن‌قدر به عقب بکشید تا سر به در بخورد. دقت کنید که چانه رو به پایین باشد تا سر به عقب، و نه به بالا کشیده شود. سر را ۵ ثانیه روی در نگه دارید. حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.

هنگام انجام دادن این تمرین باید کشش را روی عضلات اسکالن کنار گردن، کشیده شده رو به پایین به سمت استخوان ترقوه حس کنید. عضلات اسکالن و ساب اکسیپیتال بالای گردن و پایه جمجمه معمولاً عضلات سفت و منقبضی هستند. اما عضلات جلوی گردن و بالای پشت بدن معمولا ضعیف‌اند و باید تقویت شوند.

پس از آن که مدتی حرکت را جلوی چهارچوب در انجام دادید و حرکت برایتان آسان شد، می‌توانید حرکت را ایستاده یا نشسته بدون پشت دادن به در انجام دهید.

حرکت منقبض کردن چانه را ۷ ـ ۵ بار در روز، برای مثال هنگام نشستن در ماشین یا پشت میز سر کار انجام دهید. تکرار کردن این حرکت در طول روز کمک می‌کند تا وضعیت اندامی مناسب خود را حفظ کنید و این عادت در شما نهادینه شود.

هنگامی که شروع به انجام دادن این حرکت می‌کنید، کتف‌ها و گردن اندکی درد می‌گیرد، بسیار مهم است که این درد را نادیده بگیرید و تمرین را ادامه دهید تا انجام آن برایتان آسان شود.

چنانچه سر با زاویه شدیدی رو به جلو خم شده باشد، بیمار نمی‌تواند سر را در حالت ایستاده به در برساند. در این حالت به بیمار توصیه می‌شود که تاجایی که می‌تواند و احساس درد نمی‌کند، سر را عقب ببرد.

حرکت کبری در حالت دمر

حرکت کبری در حالت دمر تمرین پیشرفته‌تری است که عضلات کمربندی شانه، گردن و بالای پشت بدن را تقویت می‌کند. برای انجام دادن این تمرین باید روی شکم دراز بکشید و از نیروی جاذبه به عنوان عامل مقاوم در برابر حرکت تقویتی استفاده کنید.

حرکت کبری دیسک گردن و کمر

مراحل انجام این حرکت به شرح زیر است:

روی شکم دراز بکشید، یک حوله را لوله کنید و برای این که راحت‌تر باشید، پیشانی را روی آن قرار دهید. بازوها را به پهلو بچسبانید و کف دستها را روی زمین بگذارید. زبان را روی سقف دهان بگذارید، این کار به پایداری عضلات جلوی گردن و موثرتر شدن نرمش تقویتی کمک می‌کند.

کتف‌ها را به هم فشار دهید و دستها را از روی زمین بلند کنید. آرنج‌ها را رو به داخل بچرخانید، کف دستها رو به بیرون و انگشت‌های شست رو به بالا باشد. پیشانی را به آرامی حدود یک اینچ از روی حوله بلند کنید و مستقیم به زمین نگاه کنید. سر را عقب نبرید و به جلو نگاه نکنید. ۱۰ ثانیه در این حالت بمانید. حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.

شاید در ابتدا سخت باشد که ۱۰ ثانیه در وضعیت کبرا باقی بمانید و حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید. در این صورت حرکت را هرچند بار که می‌توانید و احساس درد نمی‌کنید، تکرار کنید و پس از چند روز که عضلات ترمیم شدند، دوباره حرکت را شروع کنید.

حرکت پشت به دیوار

حرکت پشت به دیوار یکی از تمرین‌های موثر وضعیتی است. برای انجام دادن این نرمش بایستید، پشت بدن را به دیوار صاف و بزرگی بچسبانید و پاها را به فاصله ۴ اینچی از پایین دیوار قرار دهید.

درمان دیسک گردن و کمر

وضعیت اولیه این حرکت مانند حرکت منقبض کردن چانه است و باید پشت سر را به دیوار تکیه دهید. کمر را به دیوار تکیه دهید و سعی کنید کمر را صاف کنید. آرنج‌ها، ساعدها و پشت دستها و انگشتان را روی دیوار بگذارید و مچ دستها را تا حدود بلندی شانه بالا ببرید.

بازوها، دستها، سر و انگشتان باید حتی‌الامکان با دیوار تماس داشته باشد، دستها را به آرامی روی دیوار رو به بالا بلغزانید تا به نزدیکی سر برسد، سپس دستها را پایین بیاورید. این حرکت را ۵ ـ ۳ بار در روز، هر بار ۱۰ مرتبه تکرار کنید. این تمرین علاوه بر تقویت عضلات پشت بدن، عضلات قفسه سینه را نیز باز می‌کند.

افزایش فشار مغز یا فشار درون جمجمعه که با نام تومور مغزی کاذب شناخته می‌شود می‌تواند باعث سردرد شدید شود. از راه های درمان فشار مغز بالا می‌توان دارو، رژیم غذای و ورزش را نام برد.

فشار مغز یا فشار درون جمجمه ای چیست؟

تومور مغزی کاذب نام رایجی برای افزایش فشار درون جمجمه است که در آن فشار مایع اطراف مغز زیاد می‌شود. نام تومور مغزی کاذب از علائم بیماری (شامل سردرد، دوبینی یا تاری دید و صدا کردن گوش‌ها) گرفته شده و شبیه علائم تومور مغزی است، اما تومور مغزی کاذب یا افزایش فشار درون جمجمه یک تومور مغزی نیست.

برای تشخیص این بیماری باید وجود تومور یا دیگر بیماری‌های مغزی رد شود. چاقی، برخی بیماری‌های قابل درمان، و برخی از داروها باعث افزایش فشار داخل مغز و بروز علائم تومور مغزی کاذب می‌شوند.

علائم تومور مغزی کاذب شبیه دیگر بیماری‌ها یا دیگر مشکلات است و برای بررسی و ارزیابی عوامل این بیماری به یک بررسی کامل سوابق پزشکی و معاینه فیزیکی نیاز است. اختلال تومور مغزی کاذب ممکن است باعث کاهش دائم و رو به پیشرفت بینایی در برخی از بیماران شود. در برخی موارد، تومور مغزی کاذب برگشت پذیر است.

اگر پزشک وجود تومور مغزی کاذب را تایید کند، باید آزمایشات افتالمولوژیک دقیق و مکرری انجام شود تا پزشک، ناظر هرگونه تغییر در بینایی باشد تا در صورت نیاز، متخصص داروهایی برای کاهش تولید مایع و کاهش فشار درون جمجمه تجویز کند.

کاهش وزن به وسیله رژیم یا جراحی و قطع برخی از داروها (از جمله داروهای ضد بارداری خوراکی، تتراسایکلین و برخی از استروئیدها) باعث بهبود بیماری می‌شود. گاهی برای تخلیه مایع مغزی نخاعی و کاهش فشار مغز نیاز به انجام جراحی و وارد کردن لوله‌ای است تا مایع مغزی نخاعی را از قسمت پایین ستون فقرات خارج کرده و آن را به حفره شکمی بریزد.

علت افزایش فشار مغز چیست؟

هیچ کس نمی‌داند که علت افزایش فشار مغز چیست. مایع مغزی نخاعی مرتب در مغز تولید و جذب می‌شود و در مغز و ستون فقرات جریان می‌یابد. زمانی که سرعت تولید مایع مغزی نخاعی بیشتر از سرعت جذب آن باشد، باعث ایجاد فشار درون جمجمه می‌شود. (جمجمه حالت الاستیکی ندارد که فشار را کاهش دهد.)

تومور مغزی کاذب ممکن است در اثر تولید زیاد مایع مغزی نخاعی، جذب کم مایع مغزی نخاعی یا هر دو ایجاد شود.

عوامل افزایش فشار مغز چیست؟

تومور مغزی کاذب در زنان ۲۰ تا ۵۰ ساله بیشتر از مردان ایجاد می‌شود، مخصوصا در زنان چاقی که نزدیک به زمان یائسگی هستند. تومور مغزی در نوزادان نادر است اما ممکن است در کودکان نیز ایجاد شود. همچنین داروهایی خاص باعث افزایش خطر ایجاد تومور مغزی کاذب می‌شود. این داروها که جزو عوامل افزایش فشار مغز هستند، عبارتند از:

• داروهای ضد بارداری
• سیکلوسپورین
• ایزوترتینوئین
• مینوسایکلین
• نالیدیکسیک اسید
• نیتروفورانتوئین
• فنی توئین
• داروهای استروئیدی (شروع یا قطع آنها)
• داروهای سولفا
• تاموکسیفن
• تتراسایکلین
• مصرف بیش از حد ویتامین A

از دیگر دلایل افزایش فشار مغز یا ایجاد تومور کاذب مغزی می‌توان موارد زیر را نام برد:

• بیماری آدیسون
• نارسایی مزمن کلیه
• بیماری کوشینگ
• هیپوپاراتیروئیدیسم
• کم خونی آهن
• چاقی
• آغاز قاعدگی (نخستین قاعدگی)
• بارداری

علائم اصلی فشار مغز بالا یا تومور مغزی کاذب چیست؟

علائم اصلی فشار مغز بالا یا تومور مغزی کاذب شبیه به علائم تومور مغزی واقعی است. اولین نشانه تومور مغزی کاذب شامل افزایش فشار در مغز است که آن را فشار جمجمه‌ای می‌گویند.

علائم اصلی فشار مغز بالا

افزایش فشار درون جمجمه باعث مشکلات زیر می‌شود:

1. تغییر بینایی (مانند دوبینی)
2. از دست دادن بینایی
3. گیجی یا حالت تهوع
4. استفراغ
5. سفتی گردن
6. عدم تعادل در راه رفتن
7. سردرد مکرر، که معمولا با تهوع و استفراغ همراه است
8. صدا کردن مداوم گوش‌ها (وزوز گوش)
9. فراموشی
10. افسردگی

ممکن است بیماران متوجه شوند که برخی از علائم تومور مغزی کاذب با انجام فعالیت فیزیکی افزایش می‌یابد زیرا ورزش باعث می‌شود فشار داخل مغز بیشتر از فشار مغز در حالت استراحت شود.

راههای تشخیص فشار مغز

برای تشخیص فشار مغز یک معاینه فیزیکی و تعدادی آزمایش‌های تشخیصی توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب نیاز است تا وجود تومور مغزی کاذب تایید شده و تومور مغزی واقعی رد شود. ممکن است پزشک برای تشخیص فشار درون جمجمه آزمایش‌های زیر را تجویز کند:

• ام آر آی یا سی تی اسکن مغز
• نوار نخاعی (که لومبار پانکچر نیز نامیده می‌شود) برای برداشت نمونه‌ای از مایع اطراف ستون فقرات
• آزمایش ارزیابی عملکرد چشم

به منظور تشخیص دقیق تومور مغزی کاذب، پزشک باید وجود دیگر بیماری‌هایی که باعث ایجاد علائم مشابه می‌شوند را رد کنند. همچنین ممکن است پزشک آزمایش‌هایی نیز برای بیمار تجویز کند تا مطمئن شود که تومور مغزی واقعی وجود ندارد.

راه درمان فشار مغز بالا

معمولا، اولین راه درمان فشار مغز بالا یا تومور مغزی کاذب عبارت است از:

• داروها (استازولامید با فوروزماید، یا گاهی کورتیکواستروئیدها)
• کاهش وزن با یک رژیم کم سدیم
• برنامه‌ریزی برای انجام ورزش‌های هوازی

همچنین ممکن است برنامه درمانی بیمار شامل لومبار پانکچر (نوار نخاعی) دوره‌ای برای برداشت مایع مغزی عروقی و کاهش فشار درون جمجمه باشد. برخی دیگر از روش های درمان فشار مغز بالا را در ادامه توضیح می‌دهیم.

داروهای کاهش فشار مغز

داروهایی مانند دیورتیک‌ها (که مایعات موجود در بافت‌ها را کاهش می‌دهد) و داروهای میگرن به کاهش فشار درون جمجمه‌ای کمک می‌کنند. همچنین داروهایی که برای درمان آب سیاه مصرف می‌شوند نیز موثر هستند، زیرا با سرکوب تولید مایع مغزی نخاعی باعث کاهش فشار می‌شوند.

جراحی

بیماران مبتلا به تومور مغزی کاذب خیلی سریع بینایی خود را از دست می‌دهند، بنابراین اگر بیمار در مراحل اولیه به جای سردرد یا علائم دیگر به کاهش بینایی مبتلا شد، پزشک انجام جراحی را تجویز می‌کند تا التهاب روی عصب بینایی را توسط جراحی کاهش دهد.

این جراحی را جراحی سوراخ کردن عصب بینایی می‌نامند. گاهی این جراحی در موارد اورژانسی برای حفظ بینایی بیمار در اتاق عمل انجام می‌شود.

به این صورت که بیمار به پشت روی تخت جراحی می‌خوابد و هنگامی که بیمار کاملا به خواب رفت، جراح چشم‌های بیمار را آماده می‌کند تا در طول عمل کاملا باز بمانند. سپس مراحل مورد نیاز برای رسیدن به پوشش عصب بینایی را انجام می‌دهد و در مرحله بعد برش‌های کوچکی ایجاد می‌کند تا فشار را از روی عصب بینایی بردارد.

کاشت شانت

در برخی موارد مناسب‌ترین روش درمان فشار مغز قرار دادن یک شانت برای تخلیه مایع اضافی است. قراردادن شانت شامل کاشت یک لوله کوچک (شانت یا کاتتر) در حفره‌های مغز که بطن نامیده می‌شوند، است.

شانت مایع مغزی نخاعی را به سمت حفره شکمی هدایت می‌کند و سپس مایع در حفره شکمی جذب می‌شود. شانت دارای پمپی است که توسط آن مقدار مایع مغزی نخاعی تخلیه شده کنترل می‌شود.

وظایف شانت عبارتند از:

• کنترل مایع مغزی نخاعی موجود در مغز
• کمک به جلوگیری از افزایش مایع مغزی نخاعی
• کاهش فشار درون جمجمه
• بهبود علائم

هنگامی که بیمار خواب و بیهوش است، جراح مغز و اعصاب برش کوچکی روی سر و سوراخ کوچکی روی جمجمه و سوراخی نیز در پوشش محافظ مغز ایجاد می‌کند. جراح از ابزار تصویرداری مخصوصی به نام رهیاب هنگام عمل برای مشاهده‌ی مغز بیمار و یافتن محل مناسب برای قرار دادن شانت استفاده می‌کند.

جراح شکاف دیگری (در بالا یا پشت گوش) ایجاد می‌کند تا در جاسازی لوله از آن کمک گیرد. یک انتهای شانت در بطن مغز قرار می‌گیرد و انتهای دیگر شانت به پمپ موجود وصل می‌شود. لوله دوم به انتهای دیگر پمپ متصل می‌شود و سپس این لوله از زیر پوست بیمار به شکم، در زیر دنده‌ها می‌رود.

لوله از راه یک سوراخ کوچک، یا به کمک یک جراح عمومی و با استفاده از لاپاروسکوپ و دو برش کوچک وارد شکم می‌شود. پس از قرارگیری شانت و پمپ، پزشک روی برش‌ها را به وسیله گاز استریل می‌پوشاند.

استنت گذاری سینوسی

یک آزمایش بالینی جدید نشان داده است که استفاده از استنت سینوسی وریدی نتایج مثبتی در بر دارد. استنت گذاری روشی غیر تهاجمی بوده و برای افرادی مناسب است که ام آر آی و سی تی اسکن نشان داده به تنگی سینوسی وریدی مبتلا هستند.

در استنت گذاری، یک استنت (لوله توری سیمی کوچک) از طریق ایجاد برش‌های کوچک بر روی کشاله ران در یکی از رگ‌های گرفته‌ی مغز قرار داده می‌شود. کاهش تنگی و گرفتگی رگ باعث کاهش فشار مغز و علائم می‌شود.